پنجره پژوهش و دیوار چالش‌ها
تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۹۱۴۲۷
ایسنا/اصفهان در پژوهش‌های خود گاهی به تله می‌افتیم و بعضاً برای برون‌رفت از مشکل پیش‌آمده، وقت و انرژی قابل‌توجهی صرف می‌کنیم. قطعاً، به‌سلامت عبور کردن از این تله‌ها، نیازمند عزم جدی و هوشمندی پژوهشگران است، که در غیر اینصورت، هر یک از این تله‌ها به‌تنهایی می‌تواند، یک پژوهش خوب را برای همیشه ابتر بگذارد!
ما به‌عنوان نماینده جمعی از پژوهشگران معاونت پژهشی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان با سابقه نزدیک به یک دهه فعالیت در زمینه مطالعات شهری و منطقه‌ای قصد داریم به مناسبت هفته پژوهش سال ۱۴۰۱، به‌دور از هیاهوی برگزاری رویدادهای پرطمطراق، عصاره‌ای از تجارب خود در زمینه مشکلات حوزه پژوهش را که در این سال‌ها با آن مواجه بوده‌ایم، با مخاطبان خود به اشتراک بگذاریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نبود داده‌ها و آمارهای موردنیاز پژوهش
گاهاً پژوهشی را آغاز می‌کنیم، بخشی از مسیر را می‌پیماییم و دقیقاً در یک بزنگاه علمی حساس در فرایند انجام تحقیق و علی‌رغم مراجعه به ارگان‌های ذی‌ربط برای کسب داده‌های موردنیاز، به بن‌بست می‌خوریم. این موضوع زمانی بغرنج‌تر می‌گردد که در آغاز پروژه، فرایند انتقال داده‌ها با قول قوی کارفرمای طرح، مطرح می‌شود، اما در خلال انجام طرح، فقدان و یا کمبود داده‌های آماری و ناهماهنگی در انتقال داده‌ها، پژوهشگران را با چالش‌های قابلت وجهی مواجه می‌کند. تناقض در داده‌های دریافتی که به‌وسیله متولیان مختلف جمعآوری و یا اندازهگیری شده، نبود مرجعی جامع در کشور برای دریافت داده‌ها، دسترسی سخت و زمانبر به دریافت پارهای از داده‌ها و گران بودن برخی از داده‌های موردنیاز مانند داده‌های هواشناسی و تصاویر ماهوارهای از دیگر مشکلات عمده در این زمینه است.
عدم مطابقت بودجه تخصیص‌یافته با مقیاس پژوهش
نگاه تقلیل‌گرایانه به عناوین و طرح‌های پژوهشی از دیگر معضلات انجام فعالیت‌های پژوهشی است. متأسفانه به‌تناوب مشاهده می‌شود که ارقام در نظر گرفته‌شده در انجام طرح‌های پژوهشی، فاقد صرفه اقتصادی مورد انتظار است. این امر باعث شده بسیاری از پژوهشگران به چندوچون شرکت در فراخوان‌هایی ازاین‌دست با دیده تردید بنگرند. در واقع در نظر نگرفتن ارزش اقتصادی مناسب پروژه‌های پژوهشی باعث از دست رفتن انگیزه پژوهشگران زبده و کارآزموده جهت شرکت در فراخوان‌ها شده و آنها را از دایره رقابت معنادار خارج کرده است. این امر به حذف تدریجی پژوهشگران باتجربه، از گستره انجام طرح‌های پژوهشی می‌انجامد و در نهایت کیفیت نسخه نهایی پروژه به شکل چشمگیری افت می‌کند.
تعریف عناوین پژوهشی غیرکاربردی متناسب با نیاز واقعی جامعه هدف
برخی از عناوین پژوهشی معرفی‌شده در فراخوان‌ها، اساساً به‌عنوان نیاز اصلی و اولویت‌دار جامعه هدف مطرح نبوده و از ارزش کاربردی مورد انتظار بهرهمند نیستند. با این همه دلایلی همچون نگاه سلیقه‌ای مدیران، اصرار بر تکرار رویه‌های اشتباه و موضوعات دستوری بر انتخاب موضوعات پژوهشی یک سازمان حکمرانی می‌کند. بهتر است در بستر چنین انتخاب‌هایی، از ورود به مقوله‌های تکراری و فاقد اثرگذاری لازم اجتناب نمود.
تعریف پروژه‌های پژوهشی به‌عنوان دست‌آویزی برای نگهداشت بودجه‌های دریافتی ارگان‌ها و عدم عودت آن
متأسفانه برخی عناوین پژوهشی تنها به دلیل تلاش کارفرمایان به‌منظور جلوگیری از بازگشت بودجه دریافتی به مرکز، تعریف شده‌اند. از این‌رو، پس از واگذاری طرح به تیم مجری، شاهد نوعی بی‌انگیزگی و عدم پیگیری از سوی کارفرما هستیم که همین امر، سرعت مراحل انجام طرح را با کندی مواجه کرده و بعضاً به دلیل غیرضروری و بی‌اولویت دانستن طرح مربوطه، برخی از کارشناسان مشغول در بدنه کارفرمایی، آن را تائید نکرده و حتی پژوهشگر، ناچار است ضرورت طرح را برای این کارشناسان نیز، توجیه نماید. چیزی که عملاً انرژی زیادی از پژوهشگران گرفته و دستور جلسه بسیاری از جلسات راهبردی مشترک فی‌مابین کارفرما و مجری را از چارچوب طرح خارج کرده و به مباحث فرعی و غیرضروری در خصوص توجیه ضرورت طرح می‌کشاند.
عدم مطابقت بازه زمانی پیشنهادی کارفرما برای انجام پژوهش با زمان واقعی موردنیاز
شتاب‌زدگی عمده کارفرمایان در دریافت نسخه نهایی پژوهش مورد انتظار ایشان، باعث شده است بسیاری از پژوهش‌ها با اجبار کارفرماها در بازه‌های زمانی فشرده و غیرضروری تعریف شود. این در حالی است که برآورد زمانی و مالی پروژه در ابتدای شرکت در فراخوان از سوی پژوهشگران بارها مورد گوشزد قرار می‌گیرد، اما در نهایت، علی‌رغم اینکه زمان رسمی انجام طرح، در یک بازه کوتاه‌تر از زمان واقعی اعلام و ابلاغ می‌گردد، عموماً طرح‌ها در واقعیت امر، در یک تایم‌لاین طولانی‌تر و نزدیک به زمان پیش‌بینی‌شده توسط پژوهشگر در بدو انجام پژوهش، به اتمام می‌رسد و درعین‌حال، شتاب‌زدگی اولیه برای اتمام طرح در زمان تعیین‌شده توسط کارفرما باعث عدم تمرکز کافی و به‌کارگیری روشهای نو و ایدههای خلاقانه برای انجام طرح می‌شود.
تعریف RFPهایی با چارچوب محتوایی اشتباه و غیرمنطبق با هدف اصلی کارفرما
بسیاری از فراخوان‌های پژوهشی اعلام‌شده از سوی کارفرماها، در قالب یکRFP مشخص ارائه می‌شود. چالش عمده این بخش، درهم‌ریختگی اهداف و مفاهیم مورد خواست کارفرماهاست، که عمدتاً RFPها را فاقد شفافیت و چارچوبی مشخص می‌نماید. به نظر می‌رسد کارشناس یا کارشناسان تنظیم RFPها تصور می‌کنند هرچه اهداف بیشتر و بزرگ‌تری را در RFP یک طرح پژوهشی کوچک‌مقیاس، جای دهند، به دستاورد بزرگ‌تری دست یافته‌اند! درحالی‌که این تصور اشتباه است و نه‌تنها به سودآوری بیشتر کارفرما منجر نمی‌شود، بلکه عملاً با خلط مباحث در هم، در نهایت کارفرما ناگزیر است، عنان تعریف هدف اصلی پژوهش را از حیطه نظارت خود خارج کرده و آن را بر اساس فهم پژوهشگران شرکت‌کننده در فراخوان و پروپوزال‌های پیشنهادی بپذیرد. اگرچه در بسیاری از مواردی از ایندست، دفاع از پروپوزال پیشنهادی – هر چند هم که قوی و علمی نگاشته شده باشد- چون هدف اصلی فراخوان برای تیم ناظر/کارفرما هم روشن نیست، با مشکلات زیادی مواجه است و متقاعد کردن کارفرما به‌منظور انتخاب شیوه علمی صحیح و متناسب با هدف تدقیق شده، عملاً کار حضرت فیل است!
عدم اولویت‌دهی به پژوهشگران بومی توسط کارفرمایان
یکی از مشکلات اساسی در پژوهش‌ها –به‌ویژه پژوهش‌هایی که مرتبط با حوزه مطالعات شهری است- عدم توجه کارفرما به اهمیت حضور پژوهشگرانی است که به‌صورت بومی و تمام‌وقت در منطقه حضور دارند. در بسیاری موارد واگذاری پروژه‌های پژوهشی به یک تیم مجری خاص و خارج از میدان مطالعه، زیر چتر نام و اسم و رسم مشاوران شرکت‌کننده در فراخوان قرار می‌گیرد. درحالی‌که پرواضح است انجام پژوهش موردنظر مستلزم حضور تمام‌وقت و همه‌جانبه از سوی تیم مجری میباشد. این امر به‌ویژه در پژوهش‌هایی که نیازمند کاوش‌های میدانی مستمر است، بیشتر احساس می‌شود.
محدودیت در دسترسی به نتایج تحقیقات تخصصی و انجام پژوهش‌های موازی
در انجام بسیاری از طرح‌های پژوهشی به‌ویژه در علوم میان‌رشته‌ای – همچون بستر پژوهش‌های مطالعات شهری- به‌علت تلفیق حوزههای مختلف علمی و تخصصی، نیاز به دسترسی و استفاده از نتایج تحقیقات پیشین میباشد که بخشی از حوزه تخصصی مسئله موردمطالعه را پوشش میدهد. به‌علت خصوصی تلقیکردن نتایج طرح‌ها و خودداری افراد و مؤسسات از انتقال نتایج یافته‌های پیشین طرح‌های خویش به دیگران، پژوهشگران مجبور به تکرار پژوهش‌های پیشین برای استفاده از آنها در پژوهش خود هستند که نیاز به صرف هزینه و زمان زیادی دارد، درحالی‌که این طرح‌ها در گذشته توسط پژوهشگران متخصص آن حوزه انجام‌شده و نتایج آنها موجود میباشد، ولیکن به‌علت نبود پیوند و تعامل میان پژوهشگران حوزههای مختلف، از دسترسی و استفاده از آنها محروم هستند. در مواردی نیز پژوهش‌های مشابه توسط چندین سازمان و یا پژوهشگر درحال انجام است، اما به علت نبود سامانههای اطلاعاتی پژوهش و فقدان ارتباط منسجم و منطقی بین مؤسسات تحقیقاتی، پژوهش‌های موازی انجام شود.
الزام در استفاده از چارچوب‌های پیشین و روشهای تکراری
در بسیاری از موارد، پژوهشگران از سوی کارفرما ملزم به استفاده از روشهای تکراری و چارچوب‌های از پیش تعیین‌نشده هستند که نهایتاً بهدلیل پایین بودن درجه ریسک‌پذیری و انعطافپذیری کارفرماها و اعتقاد به تقلید از روشهای پیشین، قادر به استفاده از روشهای نوین و ایدههای خلاقانه برای انجام طرح‌ها نیستند. این موضوع به‌مرور زمان سبب بی‌انگیزگی و دل‌زدگی پژوهشگران و سرکوب روح و جان پژوهش و جستجوگری شده و نتیجه چندان مؤثری از طرح‌های پژوهشی عاید نمی‌شود.
تغییر مدیران یا کارشناسان تحویل‌گیرنده طرح در بدنه کارفرما
بعضاً با تغییر مدیران و کارشناسان حوزه کارفرمایی طرح، در فرایند انجام آن توسط پژوهشگران، تحویل‌گیری نسخه نهایی طرح با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شود. در این میان، نگاه سلیقه‌ای به اولویت موضوعات پژوهشی در مدیران تغییریافته، حتی ممکن است تصویب نهایی طرح را از اولویت برنامه‌های کارفرما خارج کرده و فرایند اتمام طرح را در این مرحله قفل نماید.
آنچه گفته شد، تنها بخشی از اصلی‌ترین مشکلاتی بود که پژوهشگران در فرایند انجام طرح‌های خود با آن مواجه‌اند. قاعدتاً به‌تناسب رشته تخصصی پژوهشگران، می‌توان لیست دیگری نیز به این مشکلات افزود. همچنین درصورتی‌که پژوهشگر به‌عنوان دانشجو یا یک فرد مستقل درحال انجام پژوهشی در راستای دغدغه‌های خود باشد، این مشکلات می‌تواند به شکل جدی‌تری وی را درگیر کرده و فرایند پژوهش را با کندی مواجه نماید. با این‌حال ارزشمند است که پژوهشگر، در راستای حفظ اخلاق پژوهش و تعهد به انجام پژوهش‌های واقعی و بی‌طرف، علی‌رغم وجود تمام تله‌های ذکرشده در مسیر انجام تحقیق خود، از مسیر اصلی پژوهش منحرف نشده و بتواند طرح را به نحو مطلوب به فرجام رساند. قطعاً، به‌سلامت عبور کردن از این تله‌ها، نیازمند عزم جدی و هوشمندی پژوهشگران است، که در غیر اینصورت، هر یک از این تله‌ها به‌تنهایی می‌تواند، یک پژوهش خوب را برای همیشه ابتر بگذارد!
یادداشت از: مینا کشانی همدانی و پرستو دارویی از پژوهشگران جهاد دانشگاهی واحد اصفهان
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی پژوهش استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها طرح های پژوهشی تله ها انجام پژوهش پژوهش ها فراخوان ها انجام طرح خارج کرده داده ها طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۹۱۴۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جلسه ویژه برای ستاره ناراضی رئال: بمانم یا بروم
به گزارش "ورزش سه"، سبایوس در پنجره نقل و انتقالات تابستانی سال گذشته تصمیم گرفت به حضورش در رئال مادرید ادامه دهد و قرارداد جدیدی را با این باشگاه تا تابستان سال 2027 به امضا رساند و امیدوار بود که بتواند جایش را در ترکیب این تیم باز کند.
اما شرایط مطابق انتظار این بازیکن پیش نرفت و او در این فصل حتی نتوانست به اندازه فصل قبل فرصت برای بازی پیدا کند و این موضوع به هیچ وجه به مذاقش خوش نیامده و شرایط را برایش دشوار کرده است. رسانه‌های اسپانیایی در روزهای اخیر بارها اخباری را درباره نارضایتی او منتشر کرده بودند.
حالا نشریه رلوو خبر داده است که سبایوس به زودی جلسه مهمی را با مدیران رئال مادرید برگزار خواهد کرد تا شرایط را برای آینده مشخص کند. قرار است در این جلسه به صورت مفصل درباره این که این بازیکن باید به حضور در سانتیاگو برنابئو ادامه دهد یا خیر بحث شود.
پیش از این گفته شده بود که باشگاه اتلتیکو مادرید علاقه بسیار زیادی به جذب سبایوس دارد و این احتمال وجود دارد که برای به خدمت گرفتنش در پنجره تابستانی پیش رو اقدام کند اما باید دید که تصمیم نهایی او چه خواهد بود و مذاکراتش با مدیران رئال چه سرانجامی خواهد داشت.
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود